Çfarë vendosin në arkivol për të ndjerin: traditat, rregullat dhe ndalimet
Hyrje: nga vjen tradita e vendosjes së sendeve në arkivol
Që nga kohët e lashta, njerëzit janë përpjekur të përcjellin të ndjerin në botën tjetër jo me duar bosh. Ajo që vendosin në arkivol për të ndjerin pasqyron konceptet e shoqërisë për jetën pas vdekjes. Sendet e vendosura pranë trupit shpesh simbolizojnë kujdesin dhe lamtumirën ndaj njeriut të vdekur. Kjo traditë ka rrënjë shumë të thella, që i paraprijnë krishterimit, kur varrimi shoqërohej me shumë objekte. Që atëherë shumëçka ka ndryshuar, por dëshira për të vendosur diçka me rëndësi në arkivol mbetet e pranishme edhe sot.
Konteksti fetar: këndvështrimi i traditës ortodokse
Me ardhjen e krishterimit, shikimi mbi ritet e varrimit ndryshoi ndjeshëm. Numri i sendeve që mund të vendosen në arkivol u reduktua ndjeshëm. Kisha mëson se i ndjeri largohet nga kjo botë pa pasuritë tokësore, prandaj tepricat nuk janë të mirëpritura. Megjithatë, pavarësisht udhëzimeve të klerikëve, të afërmit e të ndjerit vazhdojnë të ndjekin zakonet popullore, duke shtuar sende personale në varrim. Kjo pasqyron lidhjen emocionale dhe dëshirën për një lamtumirë më kuptimplotë.
Sende të detyrueshme sipas kanoneve të kishës ortodokse
Disa sende konsiderohen të detyrueshme gjatë përgatitjes për varrim sipas traditës ortodokse. Në dorën e majtë të të ndjerit vendoset një kryq, simbol i besimit dhe përkatësisë në Kishë. Në ballë vendoset një kurorë me imazhe të shenjtorëve, ndërsa në gjoks vendoset përkohësisht një ikonë — e cila duhet të hiqet para se të mbyllet arkivoli. Gjithashtu përdoret një mbulesë varrimi, një çarçaf i bardhë dhe një lutje e veçantë — një dokument i shkruar me dorë. Këto sende janë simbole të mbrojtjes shpirtërore dhe udhërrëfyes për shpirtin drejt botës tjetër.
Çfarë mund të vendoset në arkivol sipas dëshirës së familjes
Disa gjëra lejohen të vendosen në arkivol në varësi të dëshirave personale të të ndjerit ose të afërmve të tij. Është e rëndësishme që ato të kenë lidhje vetëm me të ndjerin dhe të mos i përkasin të gjallëve. Opsionet mund të jenë syze, një libër, kuti duhani, orë dore, bizhuteri apo objekte nga një koleksion personal. Këto simbole shprehin individualitetin dhe ruajnë lidhjen emocionale. Megjithatë, kisha bën thirrje për përmbajtje, duke theksuar se më e rëndësishmja gjatë lamtumirës është lutja për shpirtin, jo numri i sendeve në arkivol.
Çfarë vendosin në arkivol për një grua
Për një grua mund të vendoset në arkivol një krehër, bizhuteri, punime dore (si qëndisma), si dhe kapelet e saj të preferuara. Nëse ka vdekur një vajzë e re dhe e pamartuar, i vishet një fustan i lehtë dhe vendoset një vell. Nëse bëhet fjalë për një grua shtatzënë, pranë vendosen pelena apo biberona, që kanë kuptim të veçantë simbolik. Për një vajzë të vogël mund të vendosen lodrat e saj të preferuara që pasqyrojnë karakterin dhe interesat e saj. Është e rëndësishme që rrobat të jenë të pastra dhe koka e mbuluar me shami. Këto elemente tregojnë respekt për kujtimin e të ndjerës.
Çfarë vendosin në arkivol për një burrë: sendet kryesore
Për një burrë, gjatë varrimit vendosen në arkivol të gjitha sendet e përshkruara nga tradita ortodokse: kryqi, kurora, ikona dhe mbulesa. Përveç kësaj, mund të shtohen orë, objekte nga koleksioni personal, krehër apo aksesorë të preferuar. Ushtari varroset me uniformë, medalje dhe kapelë. Për një djalë të ri ose fëmijë, mund të vendosen lodrat, librat ose sende të tjera me vlerë emocionale. Të gjitha këto pasqyrojnë jetën e të ndjerit dhe ndihmojnë të afërmit të shprehin dashurinë dhe lamtumirën. Rrobat duhet të jenë të pastra dhe të përshtatshme për moshën e të ndjerit.
Çfarë nuk lejohet të vendoset në arkivol: kufizime të rëndësishme
Ekziston një listë sendesh që nuk rekomandohen të vendosen në arkivol. Ndër to janë — fotografi të njerëzve të gjallë, pajisje moderne, letra, objekte metalike dhe monedha. Arsyeja e ndalimit janë normat fetare, konsideratat ekologjike dhe bestytnitë e lashta. Mendohet se këto sende lidhin botën e të gjallëve me atë të të vdekurve, çka mund të sjellë pasoja të padëshiruara. Edhe nëse duket si një gjest dashurie, është e rëndësishme të kujtojmë: i ndjeri nuk ka më nevojë për objekte materiale — shpirti pret lutje dhe paqe.
Veçori gjatë kremacionit
Gjatë përgatitjes për kremacion është e rëndësishme të kihet parasysh se në arkivol mund të vendosen vetëm sende që digjen plotësisht. Lejohen letra, tekstile, çarçafë, kryq prej druri. Rreptësisht ndalohen xhami, metale, bateri, çakmakë dhe materiale toksike. Objektet fetare — ikona dhe kryqi — duhet të hiqen para fillimit të procesit. Ky rregull ruan pastërtinë e ritualit dhe përputhet me kërkesat teknike të krematoriumit. Është e rëndësishme të këshilloheni me agjentin e shërbimit funeral paraprakisht për të shmangur gabimet.
Traditat e vendosjes së arkivolit në shtëpi
Në shtëpi, arkivoli vendoset menjëherë në vendin e caktuar dhe nuk zhvendoset. Nëse i ndjeri është burrë — vendoset mbi tavolinë, nëse është grua — mbi stol ose karrige. Pranë këmbëve vendoset një pjatë për mbledhjen e dhuratave për varrimin. Dhoma ku ndodhet trupi, nëse është e mundur, nuk ngrohet. Pranë kokës vendosen ikona, të gjitha pasqyrat në dhomë mbulohen. Kafshët shtëpiake nuk lejohen të hyjnë në dhomë. Këto veprime synojnë ruajtjen e rendit ritual që është trashëguar ndër shekuj.
Përfundim: çfarë duhet mbajtur mend
Në përfundim, është e rëndësishme të theksohet se lista e gjërave që mund të vendosen në arkivol përcaktohet jo vetëm nga kanonet, por edhe nga ndjenjat personale të të afërmve. Gjithçka që bëhet në momentin e lamtumirës ka kuptim simbolik. Nëse i ndjeri nuk ka lënë udhëzime të veçanta, të afërmit kanë të drejtë të vendosin vetë. Më kryesorja — të ruhet respekti për kujtimin e njeriut dhe të mos shkelen traditat shpirtërore. Çdo send në arkivol — nuk është vetëm një objekt, por një gjest dashurie dhe nderimi, edhe nëse nuk do t’i nevojitet në botën ku po shkon shpirti.
Lexoni gjithashtu: