Titulli INÇI në kryqe është një simbol i rëndësishëm fetar që haset në traditën ortodokse dhe të besimtarëve të vjetër. Ky mbishkrim, me një kontekst të thellë historik dhe teologjik, tregon për një nga frazat kryesore të shkruara në kryqin e Jezus Krishtit me urdhër të Pont Pilatit. Në këtë artikull do të shqyrtojmë me hollësi çfarë do të thotë titulli INÇI dhe pse shkakton debat mes besimtarëve.
Titulli INÇI nënkupton "Jezusi Nazareas, Mbreti i Judenjve". Kjo është një shkurtim i versionit sllav të mbishkrimit që u shkrua në kryqin e Jezus Krishtit në momentin e kryqëzimit të tij. Në Ungjillin sipas Gjonit (19:19) thuhet se Pont Pilati urdhëroi vendosjen e këtij mbishkrimi për të treguar për "krimin" e Jezusit. Ky mbishkrim ishte shkruar në tri gjuhë: hebraisht, latinisht dhe greqisht.
Mbishkrimi "Jezusi Nazareas, Mbreti i Judenjve" është një nga më të njohurit në traditën e krishterë dhe shpesh haset në kryqe të krishtera, veçanërisht në kishat ortodokse dhe të besimtarëve të vjetër. Në traditën perëndimore zakonisht përdoret shkurtimi latin INRI, i cili gjithashtu përfaqëson këtë frazë.
Në traditën e besimtarëve të vjetër titulli INÇI nuk është gjithmonë i pranishëm në kryqe. Arsyeja për këtë është përçarja që ndodhi në shekullin XVII, kur nisën debatet midis besimtarëve të vjetër dhe të rinj për shkak të reformave të ndryshme kishtare. Një nga këto reforma ishte futja e titullit INÇI, që u bë pjesë e ndryshimeve të kryera në Kishën Ruse gjatë reformave të Nikonit.
Besimtarët e vjetër, nga ana tjetër, nuk i pranuan risitë që kishin të bënin me përdorimin e titullit INÇI. Ata vazhduan të përdorin mbishkrime tradicionale në kryqe, siç është ИХЦС ("Jezus Krishti, Mbreti i Lavdisë"), që sipas tyre pasqyrojnë më mirë natyrën hyjnore të Jezus Krishtit. Ky debat vazhdoi për një kohë të gjatë dhe grupe të ndryshme të besimtarëve të vjetër kishin qëndrime të ndryshme në lidhje me përdorimin e titullit.
Pas reformave të Nikonit, titulli INÇI u bë pjesë e praktikës zyrtare kishtare, por besimtarët e vjetër, veçanërisht pomorcët dhe filipovcët, vazhduan ta refuzonin këtë risi. Ndikimi i titullit në përçarjen e kishës u bë një çështje e rëndësishme teologjike dhe politike, pasi shumë besimtarë të vjetër e konsideronin përdorimin e tij si një shkelje të kanoneve të lashta.
Mbështetësit e titullit INÇI pohonin se mbishkrimi në kryq përfaqëson një tregues literal se Jezusi ishte quajtur Mbreti i Judenjve dhe se kjo është pjesë e planit hyjnor të shpëtimit. Kundërshtarët, si p.sh. fedosejevët, theksonin se mbishkrimi "Jezus Krishti, Mbreti i Lavdisë" pasqyron më mirë natyrën hyjnore të Krishtit dhe shmang lidhjen me kontekstin politik të Judesë.
Në praktikën ortodokse bashkëkohore titulli INÇI haset shpesh në kryqe, por përdorimi i tij mund të ndryshojë në varësi të traditave lokale dhe rrymave kishtare. Në kryqet me titullin INÇI shpesh gjenden edhe mbishkrime të tjera, si "ИС ХС СНЪ БЖIЙ" (Jezus Krishti, Biri i Zotit) ose "ЦРЪ СЛВЫ" (Mbreti i Lavdisë), që theksojnë natyrën hyjnore të Jezusit.
Sot shumë kryqe ortodokse mbajnë titullin INÇI, pasi është bërë pjesë e traditës kishtare të lidhur me mësimin për kryqëzimin e Krishtit. Megjithatë, disa bashkësi të besimtarëve të vjetër, si fedosejevët, vazhdojnë ta refuzojnë titullin dhe të përdorin mbishkrime të tjera që përputhen më shumë me besimin e tyre.
Titulli INÇI në kryq është një simbol i rëndësishëm në traditën e krishterë, që pasqyron natyrën hyjnore të Jezus Krishtit. Ky mbishkrim ka rrënjë të thella teologjike, të lidhura me ngjarjet e kryqëzimit dhe vdekjes së Krishtit. Është e rëndësishme të kuptojmë kontekstin historik dhe fetar të përdorimit të titullit INÇI, si dhe dallimet në praktikë midis kishës ortodokse dhe besimtarëve të vjetër.
Pavarësisht nëse përdorim titullin INÇI apo forma të tjera të mbishkrimeve në kryqe, kuptimi kryesor gjithmonë qëndron në simbolikën e kryqit, i cili na kujton sakrificën e madhe të Shpëtimtarit për shpëtimin e të gjithë njerëzimit.
Situata kur një person i afërt largohet nga jeta gjithmonë shkakton emocione të forta. Në këto momente është e rëndësishme të kuptoni si të përgjigjeni në ngushëllime, për të shprehur mirënjohjen. Njerëzit sincerisht dëshirojnë të mbështesin në çaste të vështira, dhe nga mënyra se si do të ndërtohet përgjigja, shumë varet atmosfera e komunikimit.
Lexo më shumë
Në jetë ndodhin momente kur lind nevoja për të gjetur vendin e varrimit sipas mbiemrit të një personi që ka ndërruar jetë prej kohësh. Kjo mund të lidhet me dëshirën për të nderuar kujtimin, për të mësuar më shumë rreth rrënjëve familjare ose për të identifikuar vendin e varrimit me qëllim mirëmbajtjen e varrit. Në pamje të parë, kërkimi mund të duket i thjeshtë, por në praktikë shpesh shndërrohet në një proces të gjatë. Kjo është veçanërisht e vërtetë nëse dokumentet janë humbur ose varreza nuk mban arkiv elektronik.
Lexo më shumë
Mbajtja e kujtimit për të dashurit që kanë kaluar ka një vend të veçantë në zemrën e çdo njeriu. Kur afron dita e lindjes së të ndjerit, shumë njerëz kanë një pyetje të brendshme — a duhet të shkojmë në varr në këtë ditë, si ta shprehim respektin dhe ta ruajmë kujtimin e ndritshëm. Është e rëndësishme të kuptojmë këtë çështje duke marrë parasysh traditat fetare, aspektet psikologjike dhe bindjet personale. Shpesh, vizita në varreza ndihmon në gjetjen e ekuilibrit shpirtëror dhe ruajtjen e lidhjes së brendshme me njeriun që ka ndërruar jetë.
Lexo më shumë
