divider

Si i varrosin myslimanët sipas Sheriatit

Rëndësia e ruajtjes së traditave në varrosjen myslimane

Procesi i lamtumirës me të vdekurin në Islam është i rregulluar ngushtë nga normat fetare. Përshkrimet se si varrosen myslimanët sipas rregullave të plota gjenden në hadithë dhe veprat e dijetarëve myslimanë. Megjithatë, zakonet bashkëkohore ndonjëherë bien në kundërshtim me udhëzimet e vërteta të Sheriatit, që mund të çojnë në gabime gjatë realizimit të ceremonisë. Pikërisht për këtë arsye është e rëndësishme të mbështetemi në dijen e verifikuar, për të nderuar kujtimin e të ndjerit siç duhet dhe për të mos kryer veprime të papranueshme.

Veprimet pranë të vdekurit

Kur bëhet e qartë se një person po afrohet në vdekje, të afërmit e tij duhet të tregojnë kujdes të veçantë. I vdekuri duhet të vendoset në anën e djathtë me fytyrën nga Kibla. Nëse kjo nuk është e mundur, koka ngrihet që fytyra të jetë në drejtimin e duhur. Sipas Sunetit, rekomandohet t’i kujtohet të vdekurit Shahada, por nuk duhet ta detyrosh atë ta shqiptojë. Pozita e duhur e trupit para vdekjes simbolizon dëshirën e shpirtit për të shkuar në drejtimin e shenjtë. Këto veprime janë pjesë e përgatitjes shpirtërore për kalimin në botën tjetër.

Përgatitja e trupit të të ndjerit mysliman

Pasi të vdesë, syri i të ndjerit mbyllet, nofulla lidhët dhe rrobat hiqen. Trupi vendoset në një lartësi për të siguruar që të respektohen normat higjienike dhe rituale. Mund të vendoset diçka e rëndë mbi bark për të parandaluar fryrjen. Të gjitha këto hapa realizohen me respekt dhe në përputhje të saktë me udhëzimet islame. Vëmendje e veçantë u kushtohet ruajtjes së pastërtisë, pasi në Islam ajo ka rëndësi jo vetëm gjatë jetës, por edhe pas vdekjes.

Lavdimi (gusl) dhe tayammum

Përpara varrosjes, trupi duhet të kalojë në një larje rituale — gusl. Një burrë e la në gusl burrin, një grua e la gruan, përveç rasteve kur gruaja mund të bëjë gusl mbi burrin. Nëse realizimi i guslit është i pamundur, mund të bëhet tayammum — larje me pluhur të pastër. Një rregull i veçantë ka të bëjë me shahidët — ata nuk lahen. Këto veprime janë të detyrueshme: larja, kafani, xhanaza dhe varrimi. Ato sigurojnë realizimin e plotë të ritualit të lamtumirës për myslimanin.

Mbështjellja në kafan: përbërja dhe rregullat

Kafani, ose savani, është një element i detyrueshëm i veshjes së të vdekurit. Burrat mbështillen në tri shtresa: lifafu, izar dhe kamis. Kafani i gruas përfshin pesë elemente, përfshirë kimar dhe hirkë. Këto detaje sigurojnë mbulimin e plotë të trupit dhe përputhjen me traditat. Para se të mbështillet trupi, ai fërkohet me pëlhurë dhe lyhet me erëza. Të vdekurit fëmijë, të cilët nuk treguan shenja jete, mbështillen pa lexuar lutje. Mbështjellja simbolizon dorëzimin ndaj Allahut dhe respektin për trupin e të ndjerit.

Xhanaza-namaz — lutja për të vdekurin

Lutjet për të vdekurin janë pjesa më e rëndësishme e varrimit mysliman. Xhanaza bëhet në këmbë, pa përkulje ose sexhde. Personi i pranishëm thotë katër tekbire, duke i shoqëruar ato me leximin e suret Al-Fatiha, bekimin e profetit dhe lutjen për të vdekurin. Pas tekbirit të fundit thuhet dova e përbashkët. Vetëvrasësit, në përgjithësi, varrosen si myslimanë, por imami mund të mos e lexojë lutjen për ta. Për të vdekurit të lindur të vdekur lutja nuk lexohet fare. Leximi i xhanaza-namaz-it është një detyrim kolektiv, që kryhet në praninë e komunitetit.

Si zhvillohet procesi i varrimit

Pasi të mbarojë lutja, trupi dërgohet me shina në vendin e varrimit. Burrat që shoqërojnë të ndjerin marrin shpërblim të dyfishtë nëse qëndrojnë deri në fund. Grave nuk u rekomandohet të marrin pjesë në proces. Gjatë transportimit duhet të shmanget biseda dhe të respektohet heshtja. Shinat duhet të mbulohen me pëlhurë. Të pranishmit mund të ecin para shpinës, anash ose pas. Ky hap shoqërohet me heshtje të respektueshme, për të theksuar rëndësinë e momentit. Respektimi i rendit gjatë marshimit ka një kuptim të thellë shpirtëror.

Varrosja e trupit në varr

Varri përgatitet në mënyrë që të ketë thellësinë dhe gjerësinë e duhur për të mbrojtur trupin nga ndikimet e jashtme. Trupi ulet në anën e djathtë, me fytyrën nga Kibla, dhe faqja preket me tokën. Nëse është e mundur, bëhet një çarë në murin e varrit (lähd), ku vendoset i ndjeri. Gjatë uljes thuhet: “Bismillahi wa ‘ala sunnati rasulillahi”. Pasi të ulët, varri mbulohet me dhe. Lejohet ndihma e të afërmve në këtë proces. Varrimi vetë duhet të jetë i ulët, pa zbukurime dhe pa mbishkrime — kjo është udhëzimi i Sheriatit.

Ngushëllimet dhe kufizimet e tyre

Ngushëllimet për të afërmit duhet të shprehen brenda tre ditëve pas varrimit. Përmendja e hidhërimit pas kësaj kohe konsiderohet e padëshirueshme. Vizitat e përsëritura dhe banketet për nder të të ndjerit janë inovacione dhe nuk inkurajohen nga Islami. Më e saktë është të bëhet lutje për shpirtin e të vdekurit dhe veprime të mira në emrin e tij. Në Islam, të vdekurit vazhdojnë të marrin shpërblim për veprat e mira që janë kryer nga të afërmit e tij. Këto veprime mbështesin lidhjen shpirtërore ndërmjet të gjallëve dhe të vdekurve.

Mitet mbi 52 ditët pas vdekjes

Zakonet e përhapura për të festuar 3, 7, 40 ose 52 ditë pas vdekjes nuk kanë asnjë bazë në Sheriat. Tradita të tilla, përfshirë banketet dhe lutjet speciale në ditë të caktuara, konsiderohen bidatë — inovacione fetare. Pomo ndihma e vërtetë për të vdekurin është jo në rituale, por në dova të sinqerta. Profeti nuk ka urdhëruar të bëhen këto aktivitete dhe nuk ka asnjë përmendje në hadith për këto praktika. Prandaj, është e rëndësishme të mbështetemi në Sunet dhe të shmangim ritualet shtesë që nuk kanë konfirmim në Islam.

Çfarë nuk lejohet të bëhet në varrezë

Sipas udhëzimeve islame, në varrezë nuk lejohet të bëhet vajtim i zhurmshëm, të bërtitet, të lexohet Kurani me zë ose të kryhen adhurime. Nuk lejohet të vendosen llamba, të shkruhen mbi varret ose të zbukurohen varret. Po ashtu, është e ndaluar të mbillen pemë, të ujiten lule ose të ndërtohen ndërtesa në vendin e varrimit. Grave nuk u rekomandohet të vizitojnë varreza shpesh. Këto kufizime mbrojnë nga emocionet e tepërta dhe ruajnë kuptimin shpirtëror të vendit të prehjes. Varrimi është një vend heshtjeje dhe reflektimi mbi përjetësinë.

Dallimet me varrimet në fetë e tjera

Varrimet myslimane dallohen dukshëm nga ritualet e feve të tjera. Ndryshe nga traditat ku përdoren arkivole dhe mbahen kockat, në Islam trupi mbështillet në kafan dhe ulet direkt në tokë. Kremimi është rreptësisht i ndaluar. Po ashtu, procedurat kozmetike dhe autopsitë nuk lejohen. Çdo veprim — nga larja deri te mbushja e varrit — ka një kuptim të veçantë shpirtëror. Rregullat e Islamit janë të orientuara për skromsi, respekt dhe përmbushje të vullnetit të Allahut. Kjo reflektohet në gjithë procesin e lamtumirës.

Përfundim: pasimi i Sunetit dhe Sheriatit

Dija se si të bëhen varrosjet myslimane siç duhet është e rëndësishme për të respektuar rregullat e fesë. Pasimi i Sunetit, kryerja e veprimeve të detyrueshme dhe shmangia e risive është themeli i një lamtumire të duhur. I ndjeri meriton respektin që shprehet përmes pastërtisë, lutjes dhe skromsisë. Këto varrime ndihmojnë të gjallët të kuptojnë natyrën e kalueshmërisë së jetës dhe t’i drejtohen rrugës së drejtë. Kujdesi i vërtetë për shpirtin e të vdekurit është në përmbushjen e vullnetit të Allahut në çdo detaj të varrimit.

Lexoni gjithashtu:

Varr me kurorë dhe fjongo — simbol i zakonit të vendosjes dhe heqjes së kurorave mortore

Kur duhet të hiqen kurorat nga varri

Pas ceremonisë së lamtumirës, varri zbukurohet me kurora rituale. Këto objekte simbolizojnë respektin për kujtimin e të ndjerit dhe mbartin një kuptim të thellë. Shpesh, kurorat bëhen nga halore, që prej kohësh lidhen me përjetësinë dhe rilindjen. Ndonjëherë lind pyetja, çfarë të bëhet me shiritat nga kurorat, pasi ato mbeten pas vyshkjes së luleve ose prishjes së strukturës. Kujdesi për varrin nuk është vetëm një shprehje tradite, por edhe një mënyrë për të shprehur dashurinë për të ndjerin. Pastërtia, rregulli dhe mirëmbajtja e varrit ndihmojnë në ruajtjen e qetësisë shpirtërore të familjarëve.

Lexo më shumë
Varri i zbukuruar me kurora dhe lule — simbol i zakoneve të varrimit rom dhe nderimit të të ndjerit

Si varrosen romët: traditat, zakonet dhe veçoritë

Romët janë një nga popujt më të mëdhenj në botë, megjithatë nuk kanë një shtet të tyre. Emërtimi vetjak i këtij populli është “roma”, që do të thotë “njeri”. Në thelb të kodit të tyre kulturor qëndron lidhja e ngushtë me fisin, prandaj pyetja si varrosen romët është e lidhur pazgjidhshmërisht me respektin e thellë për traditat dhe kujtimin e të parëve. Familja zë vendin e parë në kulturën e romëve, dhe vdekja perceptohet si një kalim i rëndësishëm drejt një forme tjetër ekzistence. Pikërisht për këtë arsye, zakonet që lidhen me përcjelljen e të ndjerit respektohen rreptësisht.

Lexo më shumë
Një burrë pranë një varri në varrezë — simbol i kërkimit të vendit të varrimit të një personi

Si të mësoni se ku është varrosur një person — mënyra efektive për kërkim

Në jetë ndodhin momente kur lind nevoja për të gjetur vendin e varrimit sipas mbiemrit të një personi që ka ndërruar jetë prej kohësh. Kjo mund të lidhet me dëshirën për të nderuar kujtimin, për të mësuar më shumë rreth rrënjëve familjare ose për të identifikuar vendin e varrimit me qëllim mirëmbajtjen e varrit. Në pamje të parë, kërkimi mund të duket i thjeshtë, por në praktikë shpesh shndërrohet në një proces të gjatë. Kjo është veçanërisht e vërtetë nëse dokumentet janë humbur ose varreza nuk mban arkiv elektronik.

Lexo më shumë