Si të porosisni saktë shërbesën e përmortshme në mungesë: rregullat dhe veçoritë

Çfarë është përmendja përmortore në mungesë

Në jetë ndodhin situata kur është e pamundur të bëhet një lamtumirë tradicionale me të ndjerin. Në rrethana të tilla kryhet përmendja përmortore në mungesë, gjatë së cilës mungon trupi i të ndjerit. Kjo ceremoni kryhet në kishë dhe përbën një shërbesë ortodokse të njëjtë në strukturë dhe përmbajtje me përmendjen e zakonshme. Dallimi kryesor është se gjatë shërbesës nuk luten pranë arkivolit, por pranë një objekti simbolik — më së shpeshti përdoret tokë nga varri i supozuar ose një kurorë lulesh.

Dallimi nga përmendja e zakonshme

Për shumë familjarë është e rëndësishme të dinë se çfarë e dallon shërbesën e zakonshme nga ajo në mungesë. Para së gjithash, duhet theksuar se përmendja përmortore në mungesë kryhet vetëm në raste të jashtëzakonshme, kur trupi i të ndjerit nuk mund të sillet në kishë. Megjithatë, lutjet lexohen në të njëjtën mënyrë dhe kanë të njëjtin kuptim. Në shërbesë marrin pjesë të afërmit që mbajnë qirinj të ndezur, dhe pas përfundimit të saj marrin objekte simbolike — një kurorë dhe një letër me lutjen lejuese. Më pas, toka mbi të cilën është kryer shërbesa, hidhet mbi varrin ose, në mungesë të tij, përzihet me hirin.

Historia e shfaqjes dhe arsyet e përhapjes

Praktika e përmendjes përmortore pa praninë fizike të të ndjerit ekziston që nga fillimi i shekullit XX. Përmendja në mungesë u bë e përhapur gjatë periudhave të vdekjeve masive në luftëra, fatkeqësi natyrore dhe katastrofa të transportit. Atëherë, trupat e të ndjerëve shpesh nuk mund të ktheheshin në shtëpi, dhe familjarët dëshironin të siguronin varrim kishtar, edhe pse fizikisht ishte e pamundur. Shërbesa përmortore në mungesë ishte përgjigjja ndaj nevojës shpirtërore për të siguruar një lamtumirë të krishterë për ata që nuk mund të varroseshin në mënyrë tradicionale. Që nga ajo kohë, ky rit është bërë pjesë e praktikës dhe vazhdon të kryhet në raste të veçanta.

Kur kryhet përmendja përmortore në mungesë

Mund të ketë shumë arsye për kryerjen e kësaj shërbese. Është e rëndësishme të mbahet mend se përmendja kryhet vetëm nëse ka informacion të besueshëm për vdekjen dhe vetëm për një person të pagëzuar. Më së shpeshti, shërbesa kryhet:

• nëse personi ka vdekur si pasojë e një katastrofe, fatkeqësie natyrore ose lufte;
• nëse mbetjet nuk janë gjetur ose nuk mund të identifikohen;
• nëse trupi është djegur pa pjesëmarrjen e kishës;
• nëse i ndjeri ndodhej në një institucion të mbyllur (p.sh. burg apo spital infektiv);
• nëse të afërmit nuk arritën të organizonin varrimin me shërbesë kishtare.

Në secilin prej këtyre rasteve është i mundur riti i përmendjes përmortore në mungesë, nëse nuk ka ndalime kanonike.

Kë mund të përmendësh në mungesë

Jo të gjithë të ndjerët mund të përmenden në mungesë. Kisha lejon kryerjen e shërbesës vetëm në disa kushte. Lejohet përmendja në mungesë për:

• personat e pagëzuar, pavarësisht kohës së vdekjes;
• ata që nuk mund të rikthehen ose identifikohen;
• personat që kanë ndërruar jetë dhe nuk ka mundësi për shërbesë të pranishme;
• të ndjerët që janë djegur pa kryer ritin përkatës.

Është e rëndësishme të theksohet se disa priftërinj lejojnë përmendjen në mungesë edhe pas shumë vitesh nga vdekja, nëse zbulohet se varrimi ka ndodhur pa shërbesë shpirtërore.

Si zhvillohet përmendja përmortore në mungesë

Shërbesa përmortore në mungesë zhvillohet në kishë në praninë e të afërmve dhe klerikut. Në vend të trupit përdoret tokë e marrë nga varri i supozuar ose e dhënë nga kisha. Mund të përdoren gjithashtu kurorë dhe lutja lejuese. Të gjitha lutjet lexohen në të njëjtin rend si në përmendjen e zakonshme. Pas përfundimit të shërbesës, familjarëve u dorëzohen objektet rituale që simbolizojnë faljen dhe bekimin. Më pas, toka hidhet në varreza, duke simbolizuar bashkimin shpirtëror të të ndjerit me të afërmit.

Çfarë të bëjnë familjarët pas shërbesës

Pas përfundimit të shërbesës, familjarëve u rekomandohet:

• të luten për shpirtin e të ndjerit në shtëpi ose në kishë;
• të hedhin tokën mbi varrin e të ndjerit ose në vendin ku ishte parashikuar varrimi;
• të mos e ruajnë kurorën dhe lutjen lejuese në shtëpi — duhet të varrosen ose digjen sipas kanunit;
• të japin lëmoshë dhe të lexojnë lutje për të ndjerët;
• të shmangin zhurmën dhe të përkushtohen në mënyrë shpirtërore përkujtimit të të ndjerit.

Një qasje e tillë ndihmon jo vetëm për të respektuar kanonet, por edhe për të lehtësuar dhimbjen e humbjes, duke forcuar lidhjen shpirtërore me të ndjerin.

Kur përmendja përmortore në mungesë nuk është e mundur

Ekzistojnë disa arsye për të cilat një prift mund të refuzojë kryerjen e përmendjes përmortore në mungesë. Shërbesa nuk kryhet:

• nëse i ndjeri nuk ishte i pagëzuar;
• nëse personi e kishte mohuar besimin dhe tallur me traditat kishtare;
• nëse i ndjeri ka kryer vetëvrasje, përveç rasteve të sëmundjes mendore;
• nëse trupi nuk është varrosur ende dhe mund të kryhet përmendje e zakonshme;
• nëse nuk ka konfirmim për vdekjen, për shembull në rastet e të zhdukurve.

Kufizime të tilla synojnë të ruajnë shenjtërinë e shërbesës dhe të parandalojnë formalizimin e saj pa bazë shpirtërore.

Qëndrimi i Kishës ndaj përmendjes përmortore në mungesë

Kisha ortodokse moderne e konsideron përmendjen përmortore në mungesë si një masë të lejueshme në rastet kur përmendja e zakonshme është e pamundur. Kjo nuk është një praktikë e përditshme, por një zgjidhje e detyruar në rrethana të jashtëzakonshme. Megjithatë, edhe në këtë rast shërbesa duhet të kryhet me respekt, vëmendje dhe pjesëmarrje të të afërmve. Priftërinjtë theksojnë: përmendja përmortore nuk është formalitet, por një lamtumirë shpirtërore me shpirtin e njeriut, dhe ajo kërkon një lutje të sinqertë. Gjithashtu, është e rëndësishme të mbahet mend se shërbesa kryhet vetëm një herë, dhe përsëritja e saj është e ndaluar.

Përfundim: kuptimi shpirtëror i shërbesës

Kështu, përmendja përmortore në mungesë nuk është vetëm një ceremoni, por një akt i rëndësishëm shpirtëror, që simbolizon faljen dhe përcjelljen e shpirtit në përjetësi. Pavarësisht mungesës së trupit, shërbesa ruan gjithë thellësinë dhe rëndësinë e saj. Kur merret vendimi për këtë hap, është e rëndësishme të dihet si të porosisni saktë përmendjen përmortore në mungesë, për të respektuar të gjitha kërkesat kanonike. Pjesëmarrja e familjarëve, lutjet e sinqerta, respektimi i traditave — të gjitha këto e bëjnë lamtumirën me të ndjerin të kuptueshme dhe të bekuar.

Lexoni gjithashtu: